Rouw is uniek

RIP - Rouwen Is Persoonlijk


Ieder rouwproces is persoonlijk en uniek. Voor een rouwproces bestaat geen handleiding.

Het perfecte rouwproces bestaat niet. Er zijn geen regels of er is geen handleiding hoe het moet.


Rouwen doet iedereen op zijn eigen manier:


  • de één door veel te praten
  • de ander door te schrijven
  • iemand door hard te werken
  • of te vluchten in sport of een hobby
  • sommigen willen er tijd voor nemen en het verlies integreren in hun leven
  • anderen zoeken mensen op om dit alles mee te delen
  • iemand rouwt liever in zijn ééntje
  • sommigen verdringen het rouwproces
  • anderen beginnen direct heel intens te rouwen
  • sommigen huilen vaak, anderen huilen nooit


Hoe mensen ook rouwen, is helemaal ok. Een rouwproces is een normaal en gezond proces van aanpassing aan verandering en verlies in het leven. Iedereen mag op zijn manier omgaan met die aanpassing. Goed of verkeerd rouwen bestaat dus niet.


Een rouwproces is zo uniek als iemands vingerafdruk, leert Manu Keirse ons. Toch zijn er universele patronen, waardoor mensen in een rouwproces algemene inzichten kunnen opdoen. We kunnen als het ware leren van mekaar... Structuur helpt om moeilijke situaties sneller in te schatten en om de omgeving beter te begrijpen. Dat geeft rust. We gaan dus op zoek naar gelijkenissen en verschillen, naar patronen. We zoeken naar terugkerende elementen en proberen een bepaalde ordening en regelmaat te vinden. Zo ontstaan theoretische rouwmodellen.


Mensen hebben wel allerlei opvattingen over hoe we rouw zouden moeten doorleven. En dan denken ze in eerste instantie aan tijd: een 'normaal' rouwproces mag zoveel tijd duren (volgens sommigen...). Een veel gehoorde, hatelijke uitspraak is: 'nog altijd'... "Ben je er nog altijd mee bezig?", "Is dat nog altijd niet over?"... Daarmee veroordelen we rouwenden. Tot hoe lang is het 'normaal' dat iemand rouwt? Mag iemand een leven lang rouwen? JAAAAA! Ik wil wel ijveren om de scherpe randjes van de pijn, van het verlies er af te halen, maar je mag een heel leven lang rouwen...


Soms zie je verschillen tussen rouwvormen bij mannen en bij vrouwen. Waar vrouwen vaak een meer intuïtieve vorm van rouwen hanteren (ervaren van emoties en uitwisselen van gedachten), zullen mannen vaak eerder een instrumentele rouwstijl ontwikkelen (mentaal en fysiek actief). Maar ook hier is het ok als je je eigen vrouwelijke en mannelijke stijl tegelijk durft ervaren...


Een ander veel gehoord cliché is dat tijd alle wonden heelt... Eigenlijk doet tijd niets. Het is hetgeen je met je tijd doet dat je rouwproces kan helen. Er komen mensen bij mij langs - zelfs na 20 jaar - om aan een rouwproces te 'werken': "Ik heb nu eindelijk tijd om er aan te werken. Ik heb het als het ware 20 jaar in de kast gelegd en nu mag mijn rouwproces eruit... De tijd heeft ondertussen niets gedaan.", vertellen mensen, "Ikzelf moet iets doen."

Ook dat is dus volledig persoonlijk en uniek: wanneer begin ik aan mijn rouwproces? Nu, op dit moment, zou het mij misschien helemaal overspoelen, dus ik stel het wijselijk nog een beetje uit. Anderen beginnen stap voor stap (via de HART-benadering) aan hun rouwproces. 


Maar wanneer of hoe je eraan begint: alles is ok!!

Rouwen vraagt tijd en ruimte, hetgeen in onze maatschappij niet altijd mag of kan. Maar neem je tijd en neem je ruimte om te rouwen. Jij mag op jouw unieke en persoonlijke manier rouwen...

Erken ook bij jezelf en bij mekaar ieders eigen unieke rouwtraject!